پرش به محتوا

اندیشه

بررسی ماهیت انسان در دعای ابوحمزه ثمالی

در نگاه سنتی – دینی، انسان به‌عنوان مرکز عالم و واسطه بین زمین و آسمان برداشت می‌شود که این برداشت درست در قطب مخالف نگاه طبیعت‌گرایانه به انسان واقع شده است. در این رویکرد، انسان به‌مثابه وجودی خداگونه در روی زمین تصویر شده و دارای تفاوتی بنیادین با سایر موجودات زنده است و بر سایر موجودات برتری دارد. بعد از انقلاب علمی قرن هفدهم مفهوم انسان به‌کلی دگرگون گشت. یافته‌های… ادامه »بررسی ماهیت انسان در دعای ابوحمزه ثمالی

آمار با زندگی ما چه‌کار دارد؟

زبان مهم‌ترین ویژگی انسان است و شاید کارکرد زبان در تعریف نابهنگام از فراموشی پدیدار شده و هستنده‌ای باشد که در هستیدن ارتباطی برای خواهش زمان دارد و این خوانش از خواهش زمان، زبان است. برخلاف باور عمومی که زبان عامل ارتباط است؛ زبان چیزی جز هستی انسان نیست و ارتباط آن با زمانمندی خود است. اگر به تاریخ زبان بنگریم چیزی را می‌یابیم که دچار تحول و دگرگونی‌هایی ماهیتی… ادامه »آمار با زندگی ما چه‌کار دارد؟

استمرار یک حرکت

یکی از قواعد مهمی که در فلسفه تقریر شده و در علوم دیگر نیز کاربرد دارد قاعده‌ای است که ارسطو نخستین‌بار آن را طرح نموده بدین مضمون که هر متحرّکی به یک محرّک نیازمند است. این قاعده در فلسفه اسلامی موردتوجه فلاسفه بوده و از آن برای اثبات محرک نخستین و کیفیت محرک بودن آن بهره جسته‌اند. فلاسفه پیش از صدرالمتألهین حرکت را منحصر در مقولات عرضی کم، کیف، این… ادامه »استمرار یک حرکت

اندیشه‌های کلامی علامه مجلسی

محدث، فقیه و متکلم شیعی؛ محمدباقر مجلسی، معروف به علامه مجلسی و مجلسی دوم، در سال ۱۰۳۷ ه. ق. در اصفهان زاده شد (تهرانی، 1408: ۱/۱۶). پدرش محمدتقی مجلسی (م. ۱۰۷۰ق.) از شاگردان شیخ بهایی (م. ۱۰۳۰ق.)، ملا عبدالله شوشتری (م. ۱۰۲۱ق.) و میرداماد (م. ۱۰۴۱ق.) (انصاری قمی، بی تا: ۵) بود و در علوم اسلامی از بزرگان روزگار خود به شمار می‌رفت.بی‌شک علامه، علاوه بر محدث بودن که مورد… ادامه »اندیشه‌های کلامی علامه مجلسی

فوکو و علوم انسانی

میشل فوکو در پواتیه فرانسه زاده شد؛ در دانشگاه سوربن، فلسفه خواند و لیسانس خود را در سال 1948 اخذ کرد. وی برای مدت کوتاهی عضو حزب کمونیست فرانسه بود ولی در سال 1951 از این حزب کناره گرفت. فوکو در سال 1950 به تحصیل در روان‌شناسی علاقه پیدا کرد و درجهٔ لیسانس در روان‌شناسی و سپس دیپلم در رشتهٔ آسیب‌شناسی روانی گرفت. پس از آن به سوئد، لهستان و… ادامه »فوکو و علوم انسانی

نقد رفتارگرایی در آموزش

بر اساس استدلال‌های «اتاق چینی» و «روبات‌های شاگردنما» پرسش‌های مهم مربوط به فرایند یاددهی – یادگیری را روان‌شناسان جدید کشف نکرده‏اند، بلکه این پرسش‌ها در تمام قرون موردتوجه عمیق فلاسفه بوده است؛ بنابراین می‏توان گفت روان‌شناسی و فلسفه دو حوزه مطالعه تدریس و یادگیری بوده‏اند. درحالی‌که سنت فلسفی با ماهیت و کیفیت تدریس و یادگیری و نقش آن در رفتار آدمی سروکار دارد، سنت روان‌شناسی به توصیف و تبیین فرایند… ادامه »نقد رفتارگرایی در آموزش

علامه در آناتولی

گفتگویی کوتاه با فوضی ییغیت درباره جایگاه علامه طباطبایی (ره) در ترکیه دکتر فوضی ییغیت، عضو هیئت‌علمی دانشکده الهیات دانشگاه حاجی بکتاش ولی ترکیه از جمله شخصیت‌های پیش‌گام در حوزه مطالعات حکمت متعالیه در ترکیه است. ییغیت تاکنون علاوه بر دو کتاب تألیفی با عنوان «جایگاه انسانی در فلسفه ابن‌عربی » و نیز «مسئله علیت در فلسفه ملاصدرا » چندین جلد از آثار ملاصدرا را نیز به ترکی ترجمه و… ادامه »علامه در آناتولی

در چیستی فلسفه‌های مضاف

در جهان امروز بیش از آنکه فلسفه به‌صورت دانشی منسجم و یک‌پارچه مورد بررسی قرار گیرد، همانند دایرهالمعارفی بزرگ می‌نماید که در آن از هر چیزی سخن رفته است. اگر بخواهیم رشته‌ای واحد از میان حلقه‌های این مطالب مختلف عبور داده و آنها را کنار هم قرار دهیم، چیزی جز ویژگی عقلانی و مبنایی بودن برای آنها پیدا نخواهیم کرد. برخلاف دوره‌های گذشته که فیلسوفان دربارۀ هستی به‌طورکلی موضع می‌گرفتند… ادامه »در چیستی فلسفه‌های مضاف

عشق و معنای زندگی

مردی را در نظر بگیرید که هر روز تخته‌سنگ بزرگی را غلتانده و به قلهٔ کوهی بلند می‌رساند و پس از آن، تخته‌سنگ از بالای کوه حرکت کرده و به دامنه بازمی‌گردد. این سرنوشت غم‌انگیز مردی به نام سیزیف است که به‌حکم خدایان بایستی تا پایان جهان، این کار را هر روز تکرار کند. روزمرگی و تکرار بی‌هدف این اسطوره یونانی دست‌مایهٔ ایده‌پردازی‌های بسیاری در مسئلهٔ معنای زندگی شده است.… ادامه »عشق و معنای زندگی