پرش به محتوا

مقاله

فوکو و علوم انسانی

میشل فوکو در پواتیه فرانسه زاده شد؛ در دانشگاه سوربن، فلسفه خواند و لیسانس خود را در سال 1948 اخذ کرد. وی برای مدت کوتاهی عضو حزب کمونیست فرانسه بود ولی در سال 1951 از این حزب کناره گرفت. فوکو در سال 1950 به تحصیل در روان‌شناسی علاقه پیدا کرد و درجهٔ لیسانس در روان‌شناسی و سپس دیپلم در رشتهٔ آسیب‌شناسی روانی گرفت. پس از آن به سوئد، لهستان و… ادامه »فوکو و علوم انسانی

نقد رفتارگرایی در آموزش

بر اساس استدلال‌های «اتاق چینی» و «روبات‌های شاگردنما» پرسش‌های مهم مربوط به فرایند یاددهی – یادگیری را روان‌شناسان جدید کشف نکرده‏اند، بلکه این پرسش‌ها در تمام قرون موردتوجه عمیق فلاسفه بوده است؛ بنابراین می‏توان گفت روان‌شناسی و فلسفه دو حوزه مطالعه تدریس و یادگیری بوده‏اند. درحالی‌که سنت فلسفی با ماهیت و کیفیت تدریس و یادگیری و نقش آن در رفتار آدمی سروکار دارد، سنت روان‌شناسی به توصیف و تبیین فرایند… ادامه »نقد رفتارگرایی در آموزش

علم آینده، چارچوبی جامع‌تر لازم دارد

جهانی که امروزه در آن زندگی می‌کنیم، جهانی بسیار متفاوت از دنیای قرون‌وسطی است و این تفاوت را می‌توان بیشتر به علم و محصول آن – فناوری – نسبت داد. پیشرفت‌هایی که در طی دو قرن گذشته در علوم فیزیکی و زیستی حاصل شده، شناخت ما از جهان را به نحو بی‌سابقه‌ای افزایش داده است. همچنین پیشرفت در کاربردهای عملی علم، قدرت کنترل زیادی بر نیروهای طبیعت و اذهان انسان‌ها… ادامه »علم آینده، چارچوبی جامع‌تر لازم دارد

زیست‌شناسی تکاملی، دین و اخلاق

در زیست‌شناسی تکاملی، منشأ اَشکال جدید حیات بر کرۀ زمین و همچنین تشکیل اندام‌های جدیدتر و سازمان‌یافته‌تر و حتی شکل‌گیری ماهیت انسان و پدیده‌های مربوط به انسان از جمله فرهنگ و دین و اخلاق، به‌مثابۀ فرایندهای سازمان‌یافته‌ای از تغییرات منسجم در نظر گرفته می‌شوند که تحت تأثیر و کنترل قوانین طبیعی حاکم بر آنها شکل‌گرفته‌اند. داروین به‌عنوان سردمدار نظریۀ تکامل، بر این باور بود که موجودات زنده توسط انتخاب طبیعی… ادامه »زیست‌شناسی تکاملی، دین و اخلاق

در چیستی فلسفه‌های مضاف

در جهان امروز بیش از آنکه فلسفه به‌صورت دانشی منسجم و یک‌پارچه مورد بررسی قرار گیرد، همانند دایرهالمعارفی بزرگ می‌نماید که در آن از هر چیزی سخن رفته است. اگر بخواهیم رشته‌ای واحد از میان حلقه‌های این مطالب مختلف عبور داده و آنها را کنار هم قرار دهیم، چیزی جز ویژگی عقلانی و مبنایی بودن برای آنها پیدا نخواهیم کرد. برخلاف دوره‌های گذشته که فیلسوفان دربارۀ هستی به‌طورکلی موضع می‌گرفتند… ادامه »در چیستی فلسفه‌های مضاف

عشق و معنای زندگی

مردی را در نظر بگیرید که هر روز تخته‌سنگ بزرگی را غلتانده و به قلهٔ کوهی بلند می‌رساند و پس از آن، تخته‌سنگ از بالای کوه حرکت کرده و به دامنه بازمی‌گردد. این سرنوشت غم‌انگیز مردی به نام سیزیف است که به‌حکم خدایان بایستی تا پایان جهان، این کار را هر روز تکرار کند. روزمرگی و تکرار بی‌هدف این اسطوره یونانی دست‌مایهٔ ایده‌پردازی‌های بسیاری در مسئلهٔ معنای زندگی شده است.… ادامه »عشق و معنای زندگی

واپسین یادگار حلقه آزاداندیشی

فلسفه به هر معنایی که اخذ شود ناگفته پیداست که آوردهٔ تفکر است و تأمل در تاریخ فلاسفه، ما را با دو گروه ممتاز از اهل تفکر آشنا می‌سازد؛ یکی حائز عنوان «اکثریت» و دیگری متّصف به وصف «اقلیت». گروه نخستین، حکمای رسمی‌اند و اتباع آنان از مدرسان و محققان که منتسب به نحله‌های گوناگون‌اند و جماعت دوم آزاداندیشان، و این جماعت، اندک به شماره و افزون به ارزش، به… ادامه »واپسین یادگار حلقه آزاداندیشی